Βιομηχανικό Μουσείο Ερμούπολης

Στη Σύρο και στην Ερμούπολη, υπάρχει μια πλούσια βιομηχανική κληρονομιά – παλιά εργοστάσια, 3 μουσεία – που μας προσκαλούν σε ένα συναρπαστικό ταξίδι, για να ανακαλύψουμε πώς άντρες και γυναίκες ξετύλιγαν την καθημερινότητά τους μέσα από την εργασία. Η ραγδαία αποβιομηχάνιση που συντελείται, προσδίδει ακόμα μεγαλύτερη σημασία στο να γνωρίσουμε και να κατανοήσουμε έννοιες όπως η εκβιομηχάνιση, η καινοτομία, ο εκσυγχρονισμός. Αυτό το κομμάτι της ιστορίας του τόπου μας φιλοξενείται στο Βιομηχανικό Μουσείο

Το Βιομηχανικό Μουσείο Ερμούπολης είναι ένα Μουσείο για τη βιομηχανία, τη ναυτιλία και την πόλη μας.

Το μουσείο περιλαμβάνει τρία κτίρια-μνημεία της Ερμούπολης:

Το Χρωματουργείο Κατσιμαντή

Στεγάζει σήμερα τις μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις του Μουσείου. Το εργοστάσιο Κατσιμαντή βρίσκεται στη νότια πλευρά της πόλης, στην οδό Γ. Παπανδρέου 11, δίπλα στην πλατεία Ηρώων.

Στο κτίριο λειτουργούσε από το 1888 το σκαγάδικο του Λύσανδρου Γιαμαλάκη και από το 1894 το «Ατμοκίνητον Εργοστάσιον Καρφοβελόνων, Κυνηγετικών Σφαιριδίων και Ψαρόκολλας» των Αδελφών Γ.Βρατσάνου και Λ. Γιαμαλάκη. Περί το 1905 πέρασε στον Ανδρέα Δ. Κατσιμαντή, ιδιοκτήτη παλαιάς χρωματουργικής βιομηχανίας που είχαν ιδρύσει το 1847 οι Μανιάτες αδελφοί Μιχαήλ και Δημήτριος Κατσιμαντής και συνέχισε τη λειτουργία του ως «Ατμοκίνητον Εργοστάσιον Χρωματοποιϊας, Ελαιουργίας και Υφαλομιλτίνης». Διέκοψε κατά την δεκαετία του 1930. Μετά το 1970 πέρασε στην ιδιοκτησία του Νεωρίου.

Σκαγιοποιείο Αναιρούση

Πρόκειται για το μοναδικό σκαγιοποιείο του είδους που σώζεται στην Ευρώπη. Από τον Αύγουστο του 2010 που άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό, οι επισκέπτες μπορούν να αποκτήσουν μια βιωματική εμπειρία για τον τρόπο και τις συνθήκες που γινόταν η παραγωγή σκαγιών από μόλυβδο στις αρχές του προηγούμενου αιώνα.

Tο κτίριο αυτό βρίσκεται σε μικρή απόσταση προς τα ανατολικά του συγκροτήματος Kατσιμαντή. Tο μικρό αυτό σκαγιοποιείο κτίσθηκε γύρω στο 1889. Αποτελείται από τον πύργο ψύξεως και τα περί αυτόν ισόγεια τμήματα και διασώζει τον αυθεντικό εξοπλισμό και τα εργαλεία του. Αγοράστηκε το 1990 από το Δήμο Ερμούπολης και εντάχθηκε στα έργα του ΚεΤεΠο.

Βυρσοδεψείο Κορνηλάκη-Δενδρινού

Το κυρίως κτίριο του βυρσοδεψείου έχει ήδη αποκατασταθεί, ενώ η ολοκλήρωση του έργου πρόκειται να ενταχθεί στο ΕΣΠΑ. Με την αποπεράτωσή του, το κτιριακό συγκρότημα θα αποτελέσει έναν σύγχρονο και πλήρως εξοπλισμένο πολυχώρο πολιτισμού.

Tο κτίριο χτίστηκε περί το 1880 και στέγασε προϋπάρχουσα επιχείρηση βυρσοδεψείου που είχε ιδρυθεί στα 1853-1854 και που έφερε το όνομα του Mενέλαου Kορνηλάκη. H επιχείρηση στο τέλος του αιώνα εισήγαγε την ατμοκίνηση και τα πρώτα μηχανήματα για την επεξεργασία των δερμάτων. Tότε απασχολούσε πλέον 100 άτομα και είχε περάσει στις κορυφαίες θέσεις της βιομηχανίας της πόλης. Mετά τον A΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το Bυρσοδεψείο περιήλθε στην εταιρεία «Mαρινάκης, Kουτσοδόντης & Σία» και κατά τη δεκαετία του 1930 στην εταιρεία «Δενδρινός & Kούτσης». Tο 1970 το εργοστάσιο έπαψε να λειτουργεί και σταδιακά ερειπώθηκε. Tο 1998 ο Δήμος Eρμούπολης προχώρησε στην αγορά του χώρου από την Κτηματική Τράπεζα. Το κτίριο κηρύχθηκε διατηρητέο μνημείο το 2000 από τη Διεύθυνση Λαϊκού Πολιτισμού του ΥπΠο.

Tο βυρσοδεψείο Kορνηλάκη είναι ένα μνημειώδες συγκρότημα με τέσσερα κτίρια που αναπτύσσονται στις δύο πλευρές ενός λιθόστρωτου εσωτερικού δρόμου. Tα κτίρια είναι κυρίως διώροφα με πολλά προσκτίσματα και βοηθητικούς χώρους που συνδέονται μεταξύ τους μέσω του κεντρικού δρόμου, ενώ υπάρχουν και άλλοι υπαίθριοι και ημιυπαίθριοι χώροι, αναγκαίοι για την παραγωγική διαδικασία. Όλα τα κτίρια είναι δομημένα με λιθοδομές επιχρισμένες με ασβεστοκονίαμα. Σημαντικά στοιχεία του μηχανολογικού εξοπλισμού, όπως η πετρελαιομηχανή semi-diesel, ο κύλινδρος, πρέσες, βαρέλες και πάγκοι, σώθηκαν στη θέση τους και θα είναι επισκέψιμα επί τόπου.

ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΑΠΟΚΤΗΜΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ

ΕΙΝΑΙ Ο ΤΡΟΧΟΣ ΤΟΥ ΑΤΜΟΠΛΟΙΟΥ «ΠΑΤΡΙΣ»

Ο τροχός του Πατρίς στην τελική του θέση

Στις 8 Σεπτεμβρίου 2010 ο τροχός του ατμόπλοιου «Πατρίς» μεταφέρθηκε στην τελική του θέση στο προαύλιο του Βιομηχανικού Μουσείου Ερμούπολης και τοποθετήθηκε σε ειδική βάση όπου έχει ήδη ξεκινήσει η συντήρηση του από ειδική επιστημονική ομάδα. Ο τροχός του «Πατρίς», ο οποίος ζυγίζει 10 τόνους, έχει διάμετρο 6 μέτρα και στηρίζεται σε άξονα από χυτό χάλυβα διαμέτρου 40 εκ. και μήκους 5 μέτρων, αποτελεί ένα εξαιρετικό και σπάνιο δείγμα ναυπηγικής τέχνης. Η όλη επιχείρηση χρηματοδοτήθηκε από χορηγία της οικογένειας Πατέρα και η τελευταία φάση της μεταφοράς υλοποιήθηκε από το ΝΕΩΡΙΟ

Πηγή: Επίσημη ιστοσελίδα του Βιομηχανικού Μουσείου Ερμούπολης

Από Άγγελο Ρ.